آشنایی با نقشه های نظام مهندسی یکی از مهارت های مهم و حیاتی برای یک پیمانکار یا مهندس اجرایی است. نقشه های مهندسی دارای علائم و نشانه های زیادی هستند که در نگاه اول برای افرادی که با این نشانه ها آشنایی ندارند گیج کننده خواهد بود. برای ساخت یک سازه نیاز است که بر طبق دستوراتی که بر نقشه آن توسط مهندسان کشیده شده است، عمل شود.
در غیر این صورت ساخت بنا یا سازه با مشکلات بسیار جدی مواجه خواهد شد که می تواند باعث زیان و حتی خطرات مالی و جانی جبران ناپذیری شود. افرادی مانند پیمانکارها یا مهندسین اجرایی که بر اساس نقشه شروع به ساخت و ساز می کنند باید با تمامی این علائم و نقشه های نظام مهندسی آشنایی کامل داشته باشند. بر روی نقشه ها علاوه بر فضای کلی سازه، جزئیات و قسمت های از سازه که قابل دید نیستند مانند لوله کشی، فاضلاب، سیم کشی و.. نیز مشخص می شود.
آشنایی با نقشه های نظام مهندسی
همه این جزئیات با علائم و نشانه های بر روی نقشه ترسیم می شوند. به همین دلیل آشنایی با نقشه های نظام مهندسی برای افرادی که در این حیطه فعالیت می کنند حائز اهمیت است. ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با انواع علائم موجود بر نقشه های نظام مهندسی آشنا کنیم. پس با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
انواع علائم موجود بر نقشه های نظام مهندسی
نقشه های مهندسی دارای انواع مختلفی هستند. به همین دلیل علائم به کار رفته بر هر یک از نقشه ها نیز با سایر نقشه ها متفاوت است. برای اینکه بتوانید به خوبی با علائم مهندسی در نقشه ها آشنا شوید ما نقشه های نظام مهندسی را از هم تفکیک کرده ایم و به صورت جداگانه علائم موجود در هر نقشه را بررسی می کنیم. از جمله نقشه های نظام مهندسی می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- نقشه های معماری
- نقشه های سازه
- نقشه های تأسیسات
انواع علائم موجود بر نقشه های نظام مهندسی
بر روی نقشه های معماری از چه علائمی استفاده می شود؟
نقشه های معماری کی از نقشه های مهم و کاربردی در نظام مهندسی هستند که برای ترسیم آن ها از علائم و نشانه های خاصی استفاده می شود. نقشه معماری برای نشان دادن فضای یک محیط از نمایی بالا استفاده می شود. به عنوان مثال مهندس معماری برای اینکه نشان دهد که فضای یک اتاق به چه شکلی خواهد بود از علائم و نمادها برای ترسیم فضای اتاق استفاده می کند.
به طور کلی در یک نقشه معماری تمامی فضاها شامل، نشیمن، اتاق ها، بالکن، سرویس بهداشتی، حمام، راهرو، راه پله، آسانسور، کمد دیواری، آشپزخانه و… رسم می شود. همچنین قسمت های مانند دیوارهای خارجی و بیرونی، در و پنجره و.. نیز بر روی نقشه های معماری رسم می شوند. به طور کلی می توانیم بگوییم که نقشه های معماری یک دید کلی از سازه را، از نمایی بالا در اختیار پیمانکار یا مهندس اجرایی قرار می دهد. برای نمایش پارکینگ، پشت بام و.. نیز یک نقشه معماری جداگانه رسم می شود و در اختیار پیمانکار قرار می گیرد.
بر روی نقشه های معماری از چه علائمی استفاده می شود؟
بر روی نقشه های سازه از چه علائمی استفاده می شود؟
نقشه سازه یکی دیگر از نقشه های مهم در نظام مهندسی می باشد که برای ترسیم جزئیات و برنامه های ساخت یک ساختمان استفاده می شود. به عبارتی دیگر از این نقشه سازه برای نشان دادن اسکلت ساختمان، فونداسیون، تیرها و ستون ها، دیوارهای برشی، نقشه های تیر ریزی سقف و.. استفاده می شود. همه این بخش های مهم در نقشه سازه به وسیله علائم و نمادهای خاصی توسط مهندس عمرانی رسم می شوند.
نقشه سازه یکی از نقشه های مهم و حیاتی در ساخت و ساز محسوب می شود و بر اساس نقشه معماری آن را طراحی می کنند. این نقشه نشان دهند نحوه رفتار ساختمان در برابر بارهای است که به صورت عمودی یا جانبی بر روی سازه وارد می شود. دانستن معنی و مفهوم علائم به کار رفته در این نقشه برای مهندسین عمران و پیمانکاران بسیار مهم است.
بر روی نقشه های سازه از چه علائمی استفاده می شود؟
بر روی نقشه های تاسیسات از چه علائمی استفاده می شود؟
یکی دیگر از نقشه های مهم در نظام مهندسی نقشه تأسیسات است. هر ساختمان بدون شک به برق و لوله کشی و سایر تأسیسات ضروری نیاز دارد. جزئیات مربوط به سیم کشی برق ساختمان توسط مهندس برق رسم می شود. بر روی نقشه تأسیسات از علائم مربوط نقشه های برقی بسیار استفاده می شود. از نقشه برق برای نشان دادن مسیر روشنایی در یک ساختمان، محل قرار گیری پریز برق، کلید برق، کابل و سیم های برق، کنترل برق و.. استفاده می شود.
ترسیم نقشه تأسیسات از اهمیت بسیار بالایی در ساخت و ساز بر خورد دار است و باید با نهایت دقت و توجه انجام شود. مورد دیگری که در نقشه تاسیسات باید رسم شود، مسیر لوله ها آب، فاضلاب، تهویه مطبوع، مسیر لوله های آب گرم یا سرد، محل عبور لوله های شوفاژ و رادیاتور، محل دود کش های داخل ساختمان، اتصالات لوله ها، شیرهای آب و.. است. همه این مواردی که نام برده شد توسط نمادها و علائم خاصی بر روی نقشه ترسیم می شوند. آشنایی با این علائم برای افرادی مانند سیم کش ها، لوله کش ها، پیمانکاران و.. بسیار مهم است و با دانستن این علائم می توانند کار خود را با دقت بیشتری انجام دهند.
بر روی نقشه های تاسیسات از چه علائمی استفاده می شود؟
تشخیص نوع اسکلت در نقشه خوانی ساختمان
یکی دیگر از بخش های مهم که مربوط به آشنایی با نقشه های نظام مهندسی است، تشخیص نوع اسکلت در نقشه سازه است. خوشبختانه تشخیص نوع اسکلت بندی در نقشه های مهندسی مانند معماری و سازه کار بسیار راحتی است. معمول در نقشه های مهندسی اسکلت های که از جنس بتن هستند را به صورت مربع مستطیل نمایش می دهند. و برای اسکلت های که از جنس تیر آهن هستند به شکل مقطع تیر ورق یا باکس یا تیرآهن دوبل نمایش داده می شوند.
افرادی که با علائم نقشه مهندسی آشنایی دارند به راحتی می توانند با یک نگاه نوع اسکلت بندی یک ساختمان را تشخیص دهند. نکته بسیار مهمی که در نقشه های سازه باید به آن توجه شود این، است که در اسکلت های بتنی حداقل ابعاد اجرایی ستون ها باید 30 در 30 سانتی متر باشد. در نقشه های که ابعاد اجرایی ستون ها کمتر از این اندازه است، استاندارد رعایت نشده است و باید نقشه را اصلاح کرد.
تشخیص نوع اسکلت در نقشه خوانی ساختمان
خلاصه
به طور کلی نقشه های نظام مهندسی چندین نوع هستند که هر کدام از آن ها بخش مهمی از یک سازه را نمایش می دهند. آشنایی با این نقشه ها به پیمانکار یا مهندسین اجرایی کمک می کند که کار ساخت و ساز را به خوبی پیش ببرند. از جمله مهم ترین نقشه های نظام مهندسی می توانیم به مواردی همچون نقشه معماری، نقشه سازه و نقشه تاسیسات اشاره کنیم. هر کدام از این نقشه ها توسط مهندس مربوطه ترسیم می شود.
