در نقشه‌های اجرایی پروژه‌های مختلف، فازهای متفاوتی وجود دارد که هر یک از آنها به نوعی با همان پروژه در ارتباط هستند. عنوان این فازها از صفر تا دو است. فاز صفر در خصوص ترسیم نقشه و اطلاعات کلی در خصوص اجرای ساختمان است که باید مطابق با قوانین و استانداردهای تصویب شده باشد تا بتوان بعد از تایید کارفرما و ناظر وارد فاز یک پروژه معماری شد. فاز یک، در ارتباط با طراحی نقشه‌های مختلف ساختمانی آغاز خواهد شد مشخصات نما و مبلمان و استقرار بنا مورد بحث قرار خواهد گرفت.
یعنی به‌عبارتی؛ پیاده‌سازی داده‌ها و اطلاعات به‌دست آمده از فاز صفر موردتوجه قرار خواهد گرفت. در این بخش بعد از جمع‌آوری و توجه به اطلاعات مختص ساختمان اخذ مجوز ساخت از سازمان شهرداری دریافت می‌شود. با این مقدمه مختصر، حال وقت آن رسیده تا به طور مفصل، موضوع فاز دو پروژه بپردازیم و تمام موارد مرتبط با آن را نیز موردبررسی قرار دهیم.
فاز دو پروژه چیست؟
تمام مراحل قبلی پیش‌نیازی برای فاز دو پروژه بود که اگر در ترسیم و اهمیت به آنها دقت نشود، ممکن است این فاز نیز دچار مشکل شود. نقشه‌کشی و اجرای اصلی پروژه در فاز دو انجام خواهد شد. فازهای صفر و یک، عملیات نقشه‌کشی را به عهده دارند و در فاز دو مرحله پیاده‌سازی موردتوجه قرار می‌گیرد. نقشهای که در فاز دو موردتوجه قرار می‌گیرد. از سوی سازمان مدیریت برنامه و بودجه تهیه خواهد شد. جزئیات دارایی و موارد مربوط به اجرا در نقشه‌های فاز دو گنجانده می‌شوند.
در این فاز، رسم و تحویل نقشهای مرتبط با ساختمان به پیمانکار بسیار مهم است. پلان سقف کاذب، تاسیسات مکانیکی، کدگذاری، برش‌های مخصوص، نماها،جدول‌های نازک‌کاری، نقشه فونداسیون، مشخصات سرویس‌ها، پله و درب و پنجره و پلان نعل درگاه در نقشه فاز دو مطرح است. مهندس معمار در نقشه‌های فاز دو، اجراکننده و تهیه‌کننده آن است. مشخصات کلی در خصوص پروژه از جمله، اجرا، هزینه‌ها، مصالح و بخش‌های مختلف پروژه در این نقشه درج می‌شود.
انجام فاز دو پروژه
در نقشه‌های فاز صفر و یک به دو صورت دستی و نرم‌افزاری می‌توانستید اقدام به ترسیم و تهیه نقشه کنید ولی در نقشه‌های فاز دو پروژه معماری باید تسلط کافی به نرم‌افزار مخصوص معماری اتوکد داشته و ترسیم نقشه را به‌صورت حرفه‌ای‌تر انجام داد. آشنایی به ابزارها و بخش‌های مختلف برنامه اتوکد از ضروریات انجام پروژه فاز دو است.
موارد مهم در فاز دو به‌طور کلی
همان‌طور که مشخص شد، فاز دو معماری شامل تمام نقشه‌های مهم و اجرایی در خصوص ساختمان‌سازی از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر بخواهیم به‌طور کلی به این موضوع اشاره و موارد مهم درج شده در این نقشه را موردبررسی قرار دهیم، بهتر است از این موارد شروع کنیم،
- پلان معماری
- پلان موئقعیت
- شیب‌بندی‌های بام
- نقشه تیرریزی
- نقشه اندازه‌گیری
- نمای ساختمان و موقعیت‌های مرتبط با آن که شامل، نماهای شمالی، جنوبی، شرقی و غربی می‌باشد.
- مقاطع طولی و عرضی
- نقشه بزرگنمایی برخی از بخش‌های ساختمان
- و در نهایت وال سکشن یا اطلاعات در خصوص جزئیات کامل در ارتباط با دیوارهای ساختمان
در خصوص نقشه‌های فاز دو همین نکته بس که باید تمام ابعاد و اندازه‌ها باید دقیق و به‌درستی مشخص شده باشد و این مستلزم استفاده از نرم‌افزارهای ذکر شده در بالا بود. به این صورت خطای انسانی مطرح نخواهد بود و کیفیت کار و ساختمان‌سازی با کیفیت بالایی به پیش خواهد رفت. در فازهای صفر و دو اهمیت این موضوع کمتر بود.
دقت در اندازه های جزئی مطرح نبود و فقط شمای کلی از یک ساختمان موردترسیم قرار می‌گرفت به‌همین خاطر افراد و مهندسین می‌توانستند به‌صورت دستی نیز اقدام به ترسیم نقشه‌ها نمایند و اگر خطای کوچکی می‌بود چنان مهم نبود. البته این سخن به آن معنی نیست که فازهای صفر و یک اهمیت نداشتند منظور این مطلب این است که اهمیت و ریزبینی خاصی در چروژه‌های فاز دو پروژه معماری وجود دارد که قابل‌توجه است.
فاز دو پروژه
چه نکاتی باید در به‌وجود آمدن فاز دو باید رعایت شوند؟
در این فاز باید تمام نکات به‌صورت ریز به ریز و با جزئیات کامل موردتوجه قرار گیرند.
- اولین نکته دقت به آکس‌بندی ستون‌هاست. مکان قرارگیری، امتداد و فواصل بین ستون‌ها با عنوان آکس بندی مطرح است. آکس در نقشه، عبارت از یک خط فرضی است که از مرکز مقطع تیر و ستون می‌گذرد. پس اندازه گیری دقیق آنها باید موردتوجه قرار گیرد.
- توجه به اندازه‌گیری‌های داخلی و خارجی به صورت دقیق و منظم از نکات مهم در خصوص تهیه نقشه فاز دو است.
- پلان مورد نظر باید مبلمان‌سازی شود تا کاربرد هریک از فضاها به‌طور کامل مشخص شود.
- در نقشه فاز دو باید به محل قرارگیری درب و پنجره‌های موجود در ساختمان دقت کافی شود.
- کف‌سازی فضاها، اندازه، ابعاد و جنس آنها نیز باید به‌دقت ترسیم شود.
- مشخص‌کردن تیپ‌بندی درب و پنجره نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
- کدهای ارتفاعی در نقشه نما باید به‌درستی نمایش داده شوند.
- نمایش تمام جزئیات درخصوص پله و اطلاعات مربوط به آن اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.
- مشخص کردن رمپ و میزان درصد شیب آن در نقشه
- نشان دادن جهت‌های مختلف ساختمان
- طراحی و ترسیم دقیق جزئیات حیاط و محوطه‌سازی موردنظر
نکات مهم درخصوص تبدیل نقشه فاز یک به فاز دو
اگر موارد مرتبط با نکات مهم در خصوص فاز یک ساختمان به پایان رسید درباره تبدیل آن به فاز دو اتفاق نظر خواهد شد. همان‌طور که می‌دانید در نقشه‌های فاز دو، تعیین ستون‌ها و سازه ساختمان و در نهایت آکس‌بندی اهمیت ویژه‌ای دارد. نام‌گذاری ستون‌ها باید موردتوجه قرار گیرد و ستون‌های موجود در یک ردیف ساختمان، با حروف مخصوصی مشخص شوند. این حروف از A تا هرحرفی که امکان داشت نام‌گذاری خواهد شد.
در این حالت ستون‌های ردیف دیگر نیز با اعداد مشخص خواهند شد. در حالت کلی، ستون‌ها با A1 تا آخر ذکر خواهند شد.نازک کاری ستون‌ها و اندازه گیری آکس‌ها نیز باید از طریق ستون‌ها مورداندازه‌گیری قرار گیرد. در مرحله بعدی موارد مرتبط با پله است. در ابتدا تعداد پله‌ها بررسی خواهد شد. به محض رسیدن به پاگرد، کد ارتفاعی مدنظر قرار می‌گیرد. در این مرحله با خط‌چین متریال‌های به‌کار رفته در پله را نیز مشخص می‌کنیم. نازک‌کاری دیوارهای باکس پله نیز اهمیت زیادی دارد. نرده گذاری در جهت مخصوص پله، خطوط برش و شماره‌گذاری پله‌ها نیز در این مرحله است.
بعد از این مرحله، توجه به کف‌سازی و مشخص نمودن سقف نیز اهمیت دارد. فضاها باید کف‌سازی شده و سرویس‌های بهداشتی مشخص شوند. وجود سقف در ساختمان نیز باید با علامت خط‌چین نمایش داده شود.
جنس درب و پنجره در این قسمت باید مشخص شود. تعیین چوب یا PVC بودن آن بسیار مهم است. علاوه بر درب و پنجره، توجه شیب‌بندی بام نیز اهمیت زیادی دارد. محل آبروها، و خطوط جان‌پناه باید مشخص شود.
کلام آخر
تمام بخش‌ها و جزئیات موجود در یک ساختمان بسیار زیاد است که به چند مورد مهم اشاره کلی شد. تمام قسمت‌های داخلی و خارجی ساختمان قابل‌اهمیت است. ما در اینجا سعی کردیم تا به ذکر نکات ضروری که نیاز هر ساختمانی است اشاره کنیم و موارد مرتبط با آن را متذکر شویم.
